De 8 seconden tussen roem en falen

25 dagen, 25 historische momenten. Nooit was het verschil zo klein. Nooit was de finish zo spannend. De nepetappe die tegenwoordig als laatste wordt gereden, zou vervangen moeten worden door een tijdrit, dat bewijst deze dag. Laurent Fignon, tweevoudig winnaar, ging de strijd aan met Greg Lemond, winnaar in 1986. Hij sprokkelde seconden, had een redelijke marge voor de laatste tijdrit. Hij was een redelijke tijdrijder, won tijdritten in zijn eerdere tours. Maar Greg Lemond was niet van plan om op te geven. Een triathlonstuur hielp hem naar een geweldige tijd. Hij moest wachten op de geletruidrager. Het was genoeg, Fignon kwam acht seconden te kort. De mooiste laatste etappe van de Tour ooit.

Top 25 historische Tourmomenten: #1

Jan Janssen eerste Nederlandse Tourwinnaar

25 dagen, 25 historische momenten. Het kan niemand zijn ontgaan, vijftig jaar geleden won Jan Janssen de Tour de France, als eerste Nederlander ooit. Er wordt veel aandacht aan besteed, via radio en televisie.

Wat altijd als tweestrijd wordt gebracht, was eigenlijk een driestrijd. Ook de Spanjaard Gregorio San Miguel stond nog voor onze landgenoot in het klassement. Van Springel reed een goede tijdrit, werd tweede, maar het was niet genoeg. Janssen won genoeg tijd en mocht het geel aantrekken. Dankbare beelden voor het Polygoon journaal.

Top 25 historische Tourmomenten: #2

Tommy Simpson laat het leven op de Ventoux

25 dagen, 25 historische momenten. Het is 42 graden. De Brit Tommy Simpson, twee jaar daarvoor nog wereldkampioen, is al verzwakt. Buikloop, algemene zwakte. Maar hij denkt dat het zijn laatste kans is om de Tour te winnen, op die fatale dag in 1967. Hij neemt een pilletje, fatsoenlijke dopingcontroles zijn er nog niet. Hij heeft dorst, neemt alles aan wat hij kan krijgen. De combinatie uitdroging, hitte, alcohol en amfetaminen overleeft hij niet. Hij valt van zijn fiets. Volgens de legende roept hij ‘Put me back on my bike‘. Hij fietst nog ruim 400 meter, maar dan volgt het definitieve einde.

Top 25 historische Tourmomenten: #3

Hinault en Lemond hand in hand

25 dagen, 25 historische momenten. In 1985 hielp Lemond Hinault naar zijn vijfde tourzege. Het jaar er op, 1986, zou het omgedraaid zijn. Zou, want Hinault dacht daar stiekem anders over. In de pers prees hij Lemond, had het over zijn steun. In de praktijk deed hij er alles aan om als eerste de zesde winst te pakken.

Lemond was de sterkste. Op weg naar de Alpe d’Huez reden ze met z’n tweeën naar boven, minuten voorsprong op de rest. Hinault besefte dat het hem niet meer zou lukken, Lemond gunde zijn ‘knecht’ de zege. Het toneelstukje begon. Hand in hand reden ze naar boven.

Top 25 historische Tourmomenten: #4

Pantani verslaat Ullrich in de regen

25 dagen, 25 historische momenten. Ook in die verdoemde Tour van 1998 (zie gisteren) was er de legendarische aanval van Pantani in de regen. Op de Galibier, 50 kilometer te gaan, ging hij er alleen van door. Op Les Deux Alpes had hij een gigantische voorsprong, Ullrich verloor die dag negen minuten, en dus de Tour. Nog altijd zijn er vele wielerliefhebbers die Pantani om die dag vereren. Het was een van de grootste zeges van Il Pirata, de tragische Italiaanse wielerlegende.

De etappe is bijna in zijn geheel op YouTube te vinden. Voor een regenachtige vakantiedag of zo.

Top 25 historische Tourmomenten: #5

Tour de dopage 1998

25 dagen, 25 historische momenten. Het begon al voor de Tour zelf. Willy Voet, verzorger van Festina, werd bij de grens gepakt met 400 ampullen doping. Het liep volledig uit de hand. Teams werden uit de Tour gezet, politie haalde renners en begeleiders uit hotels, renners gingen in staking. In 1998 ging het om andere zaken dan om de sport.

Naast Festina was ook TVM een van de hoofdrolspelers. Cees Priem belandde in de cel. Het was een zwarte Tour. De winnaar, Marco Pantani, bleek later ook een grootgebruiker, zoals velen in die tijd.

Top 25 historische Tourmomenten: #6

Bartali voorkomt revolutie

25 dagen, 25 historische momenten. Hij is al 34, heeft alles gewonnen wat je kunt winnen. De Tweede Wereldoorlog doorbrak zijn carrière. In 1948 wint hij de Tour, tien jaar na zijn vorige tourwinst. Nog steeds een ongeëvenaard record. Maar het was niet zo maar een overwinning.

Tijdens de Tour wordt er een moordaanslag gepleegd op een communistisch leider in Italië. Het volk komt in opstand. De president belt naar Frankrijk en smeekt Bartali om te winnen, om het land rustig te houden. Een dag later trekt hij ten aanval en maakt zijn achterstand van 20 minuten goed. Hij wint, in Italië blijft het rustig en de revolutie is voorkomen.

Top 25 historische Tourmomenten: #7

Stephen Roche aan het zuurstof

25 dagen, 25 historische momenten. Tour 1987, 21e etappe. Finish op La Plagne. Laurent Fignon won. Knap, maar daar ging het die dag niet om. Delgado moest tijd winnen op Roche, met nog een tijdrit te gaan. De geletruidrager viel dus aan. En het lukte hem om een behoorlijk gat met de Ier te slaan. De Ier had de Giro al gewonnen, eindelijk leek hem dat op te breken. Delgado was op weg zijn voorsprong te verdubbelen, een veilige marge voor de tijdrit een paar dagen later.

Maar vlak nadat de Spanjaard over de lijn fietste, kwam daar ineens de Ier binnen. In de laatste kilometer had hij alles gegeven en een flink stuk teruggepakt. Hij verloor seconden, geen minuten. Hij was zo diep gegaan, dat hij even later in beeld kwam, liggend met een zuurstofmasker op. Het was genoeg. Een paar dagen later won hij in de tijdrit en pakte geel. In Parijs had hij 40 seconden voorsprong, die had hij op deze berg gepakt, terwijl niemand het meer verwachtte.

Top 25 historische Tourmomenten: #9

Pantani en Armstrong op de Ventoux

25 dagen, 25 historische momenten. Ze herkenden elkaar. Dezelfde blik in de ogen, zoals het zo mooi werd beschreven in de rockopera over de Texaan. Natuurlijk wisten ze van elkaar dat ze allebei gebruikten. Ze zagen dat niet als oneerlijk, want iedereen deed het. Kwestie van perceptie. Dus moest de beste winnen. De laatste twee tourwinnaars in een rechtstreeks duel voor de winst op de legendarische berg. Maar op die berg wint de beste nooit. Pantani mocht winnen, vertelde Armstrong nadien. Makkelijk gezegd, waarschijnlijk klopte het, maar wees dan zo groot het niet te vertellen.

Beiden vielen hard van hun voetstuk, de Italiaan overleefde het niet. De Texaan raakte al zijn tourzeges kwijt. Voetnoten in de tourgeschiedenis zijn ze geworden. Maar voor velen blijven ze helden, hebben ze veel betekend.

Top 25 historische Tourmomenten: #9

Indurain is de ultieme tijdrijder

25 dagen, 25 historische momenten. Niet een klein beetje beter. Een straatlengte voorsprong op alles en iedereen. Tweede worden met precies 3 minuten achterstand was een wereldprestatie van De Las Cuevas. Alle klassementsrijders kregen in Luxemburg meer dan 5 minuten aan de broek, okay Lemond ruim 4. Het was een lesje tijdrijden wat de wereld kreeg. Erkende tijdrijders als Breukink en Zulle hadden geen idee wat hen overkwam.

Jaren later spreekt men over EPO, maar ook al zijn concurrenten zijn wel een keer gepakt of reden bij ploegen waar het spul ook gebruikt werd. Het blijft een ongelooflijke prestatie.

Top 25 historische Tourmomenten: #10

Weening wint in Gerardmer

25 dagen, 25 historische momenten. 2005, 8e etappe. Start in Duitsland, finish in Gerardmer. Twee man voorop, de Duitser Kloden, erkent topper en Pieter Weening, Fries talent. De sprint a deux wordt gewonnen door Weening. Negen millimeter is het verschil.

Een paar jaar daarvoor begon Bert Wagendorp in de Muur een serie over de toekomstig Tourwinnaar Weening. Nederland zat al te lang zonder Tourwinnaar. Wat als een geintje begon, werd door vele serieus genomen. Zeker toen hij deze bergetappe won. Toch werd hij geen wereldtopper. Een goede knecht, een redelijke klimmer, winnaar van etappes in de Giro, rozetruidrager. Maar geen Tourwinnaar.

Wat hij wel was, was jarenlang de laatste Nederlandse etappewinnaar. De magere jaren begonnen na deze etappe. Pas negen jaar later won Lars Boom een etappe.

Top 25 historische Tourmomenten: #11

Ocana valt in gele trui

25 dagen, 25 historische momenten. Eddy Merckx is de kannibaal. Waar hij start, wint hij. Er is maar een enkele renner waar de Belg voor vreest. Luis Ocana. In 1971 komt zijn gevoel uit. Ocana is de beste, rijdt iedereen weg, Merckx staat na de Alpen al op negen minuten.

De Belg lanceert een wanhoopsoffensief in de regenachtige 14e etappe. In de afdaling van de Col de Mente gaat het mis. Zoetemelk valt, Ocana kan de Nederlander niet ontwijken. Even later botst Agostinho ook nog eens in volle vaart op de Spanjaard. Einde Tour. Merckx wint een Tour die hij eigenlijk al had verloren. Uiteindelijk won Ocana de Tour in 1973. Maar toen deed Merckx niet mee.

Top 25 historische Tourmomenten: #12